Trong khi Quốc hội đang cố gắng tìm cách khống chế TikTok trong hơn ba năm qua, thì dự luật được Hạ viện thông qua vào tuần qua dường như có cơ hội tốt nhất để hạn chế ảnh hưởng tiềm tàng của Trung Cộng thông qua mạng xã hội đang phổ biến rộng rãi tại Hoa Kỳ.

Với số phiếu 352/65, dự luật đã được gửi lên Thượng viện với sự ủng hộ áp đảo của lưỡng đảng. Và mặc dù dự kiến sẽ phải đối mặt với một khoảng thời gian khó khăn hơn ở đó, Tổng thống Biden đã nói rằng ông sẽ ký nếu dự luật được đưa đến bàn làm việc của ông.

Vậy chính xác thì dự luật sẽ có tác dụng gì và tại sao sự phản đối ứng dụng này lại tăng nhiều như vậy trong những năm gần đây?

Tại sao Quốc Hội quan tâm? Hãy bắt đầu với lý do tại sao các dân biểu Quốc hội lưỡng đảng dường như rất quan tâm về việc người Mỹ sử dụng TikTok rộng rãi:
Đảng Cộng sản Trung Cộng (ĐCSTC) yêu cầu tất cả các công ty công nghệ Trung Cộng phải cung cấp mọi dữ liệu mà chính phủ yêu cầu, bất kể luật về quyền riêng tư ở các quốc gia nơi dữ liệu đó được thu thập ban đầu.

Tuy cho đến nay không có bằng chứng rõ ràng nào cho thấy ĐCSTC đã lạm dụng khả năng đó ở Hoa Kỳ, nhưng một cựu nhân viên của Byte Dance—công ty mẹ của TikTok—đã cáo buộc rằng chính phủ Trung Cộng đã sử dụng ứng dụng này để “xác định và giám sát các nhà hoạt động ở Hồng Kông trong thời gian diễn ra các cuộc biểu tình đòi dân chủ năm 2018.” Nhiều người trong chính phủ Hoa Kỳ lo ngại những khả năng tương tự cũng có thể được sử dụng ở đây.

TikTok hiện có khoảng 170 triệu người dùng ở Mỹ và như Hạ nghị sĩ Mike Gallagher, chủ tịch Ủy ban Lựa chọn tại Hạ viện và đồng tác giả của dự luật, đã nhận xét: “Đối thủ hàng đầu của Hoa Kỳ không có quyền kiểm soát một nền tảng truyền thông thống trị ở Hoa Kỳ.”

Cho dù đó là “Thư gửi nước Mỹ” của Osama bin Laden đã lan truyền trên TikTok vào năm ngoái hay cách ứng dụng này quảng cáo các video ủng hộ Hamas sau vụ tấn công ngày 7 tháng 10 vào mùa thu vừa qua, Hạ nghị sĩ Raja Krishnamoorthi—dự luật đồng tác giả với Hạ nghị sĩ Gallagher—lưu ý rằng “nền tảng tiếp tục cho thấy sự khác biệt đáng kể về nội dung so với các nền tảng truyền thông xã hội khác.”

Và, vì người dùng có thể mất ít nhất 10 phút để TikTok bắt đầu đề xuất nội dung gây sốc về các chủ đề như tự tử, ma túy, và một loạt chủ đề khác, mối đe dọa này còn vượt xa các vấn đề địa chính trị.

Mọi nghi ngờ kéo dài về ảnh hưởng của ứng dụng đã được giải quyết khi TikTok đưa ra một thông báo — một thông báo mà một số người dùng chỉ có thể xóa bằng cách nhấp vào thông báo đó — khuyến khích họ liên lạc với đại diện quốc hội của mình để phản đối dự luật. Đáp lại, các nghị viên quốc hội nhanh chóng nhận được hàng nghìn cuộc gọi từ mọi người bày tỏ nhiều phản ứng khác nhau, từ tức giận đến đe dọa tự tử nếu luật được thông qua.

Và trong khi các công ty và tổ chức chính phủ đã thực hiện các bước để cấm TikTok ở một mức độ nào đó, các nghị sĩ Quốc hội dường như sắp mở rộng quyền kiểm duyệt ứng dụng của họ trên quy mô rộng hơn nhiều. Vậy dự luật nhằm mục đích gì?

Dự luật đó là gì? Ý căn bản của dự luật là ByteDance có sáu tháng để bán hết cơ sở người dùng ở Mỹ hoặc bỏ lại hoàn toàn, điều mà ĐCSTC đã thề sẽ không làm. Tuy nhiên, đó không phải là tất cả những gì nó chứa đựng:
“Trước tiên, nếu ByteDance không thoái vốn khỏi thị trường Hoa Kỳ, thì dự luật được tạo ra để bảo đảm rằng các công ty riêng lẻ sẽ làm điều đó cho họ. Sau khi hết hạn sáu tháng, bất cứ cửa hàng hoặc tổ chức nào bị phát hiện lưu trữ ứng dụng TikTok sẽ phải đối mặt với hình phạt dân sự lên tới năm ngàn USD đối với mỗi người dùng “trên đất liền hoặc hải cảng của Hoa Kỳ.”

Mặc dù dự luật nêu tên cụ thể là ByteDance và TikTok, nhưng ngôn ngữ này sẽ trao cho tổng thống quyền chỉ định các ứng dụng “do đối thủ nước ngoài kiểm soát” phải chịu sự kiểm duyệt tương tự.

Hiện tại, danh sách các quốc gia “đối thủ nước ngoài” mà dự luật sẽ áp dụng gồm có Bắc Hàn, Trung Cộng, Nga Sô, và Iran; tuy nhiên danh sách đó có thể được cập nhật sau nếu chính phủ Hoa Kỳ cho đó là phù hợp.

Phần cuối cùng của luật mở-đóng là điều khiến nhiều người gièm pha dự luật quan tâm. Hầu hết đều nhìn thấy mối đe dọa tiềm tàng mà TikTok đặt ra, nhưng lo ngại rằng việc trao quyền cho chính phủ áp đặt mức độ kiểm duyệt này có thể tạo tiền lệ đáng lo ngại trong tương lai.

Nói tóm lại, họ lo lắng rằng giải pháp sẽ trở nên tồi tệ hơn vấn đề. Và đó là mối lo ngại vượt ra ngoài TikTok và dự luật phản đối nó.

Giải pháp của Chúa: hãy trưởng thành. Một trong những điều khó giải quyết trong việc ăn năn tội lỗi là chúng ta có thể giải quyết triệu chứng hơn là nguyên nhân sâu xa khiến chúng ta lo lắng.

Chúng ta thấy ý tưởng đó được các nhà lãnh đạo tôn giáo áp dụng trong suốt các sách phúc âm khi Chúa Giê-su liên tục làm việc để phá bỏ những luật lệ do con người đặt ra nhằm giữ con người khỏi phạm tội, nhưng cuối cùng lại khiến họ xa cách Đức Chúa Trời. Động lực đó là trọng tâm trong Bài giảng trên núi của Chúa, trong đó sáu lần Đấng Christ nói với đám đông với một số biến thể như “Các ngươi đã nghe nói… nhưng ta bảo các ngươi…” (Ma-thi-ơ 5:21–48).

Trong mỗi trường hợp, mục tiêu của Chúa là giúp mọi người hiểu được tại sao họ lại quá tập trung vào việc kiểm soát hành động của mình đến mức đã tạo cơ hội cho tội lỗi bén rễ trong lòng họ. Và kết quả là giải pháp của họ chỉ khiến vấn đề trở nên tồi tệ hơn. Thay vào đó, Chúa Giê-su kêu gọi họ “hãy hoàn thiện như Cha các ngươi trên trời là Đấng hoàn thiện.” (Ma-thi-ơ 5:48).

Eugene Peterson, trong The Message, dịch như thế này: “Tóm lại, điều tôi đang nói là, Hãy tăng trưởng. Bạn là thần dân của vương quốc. Vậy hãy sống như thế. Hãy sống theo bản sắc do Chúa tạo ra. Hãy sống quảng đại và nhân hậu đối với người khác, như cách Thiên Chúa đối với bạn.”

Lời kêu gọi của Đấng Christ không hề thay đổi. Ngài vẫn mong đợi chúng ta “tăng trưởng” và trở thành người mà Ngài đã tạo dựng nên. Và một phần quan trọng của việc làm như vậy là học cách nhìn xa hơn hiện tại để giải quyết vấn đề thực sự mà không tạo ra nhiều vấn đề khác trong quá trình này.

Hôm nay Chúa muốn anh chị em “tăng trưởng” ở điểm nào?

Lược dịch:
Nguyễn Thị Bảo Hạnh